Gram Zdrowia

----- Biuletyn Medycyny Alternatywnej -----
----------------------------------------------------------------------

(1/2) WYKŁAD O PRZYCZYNACH STARZENIA SIĘ


Nieenzymatyczna glikozylacja białek a proces starzenia się

Stulatkowie

Gdy przeprowadzono badania osób, których wiek przekroczył 100 lat,
były w tej grupie osoby pijące i nie pijące, palące i niepalące, z
wysokim i niskim cholesterolem, spokojni i wybuchowi, ćwiczący i
nieruchawi. Wśród tych czynników nie odkryto istotnych różnic z
pozostałą częścią społeczeństwa. Wszyscy oni mieli jednak pewne cechy
wspólne zdecydowanie odróżniające ich od innych. Były to: wyjątkowo
niski cukier, wyjątkowo niskie trójglicerydy i względnie niski poziom
insuliny.

Czy można wiązać to współwystępowanie długowieczności i parametrów
biochemicznych bezpośrednim związkiem przyczynowo-skutkowym? Badania
ostatnich lat dają przynajmniej częściowo pozytywną odpowiedź na to
pytanie. Niepodważalna wydaje się być rola cukru i insuliny w tym
procesie. Trójglicerydy natomiast wydają się być jedynie skutkiem
wzrostu cukru i insuliny we krwi i same w sobie nie przyspieszają w
istotny sposób starzenia się.

W bieżącym artykule spróbuję przybliżyć nieco mechanizmy
oddziaływania wysokich poziomów cukru na tempo procesu starzenia się.



Nieenzymatyczna glikozylacja

Podstawowy mechanizm niekorzystnego oddziaływania krążącego we
krwi cukru to nieenzymatyczne przyłączanie się do różnych cząsteczek
białkowych i zmienianie ich właściwości. Proces ten nazywamy
nieenzymatyczną glikozylacją. Określenie "nieenzymatyczna" oznacza, że
proces ten zachodzi samoistnie, bez specjalnych przyspieszaczy reakcji
chemicznej, jakimi są enzymy. Oznacza więc, że podstawowym parametrem
wyznaczającym szybkość zachodzenia tej reakcji w danej chwili jest
aktualne stężenie glukozy (fruktozy, galaktozy) we krwi. Im wyższe
jest to stężenie, tym szybciej zachodzi reakcja. Innym parametrem,
który mógłby wpływać na szybkość reakcji jest temperatura. Wyższa
temperatura ułatwia zajście każdej reakcji chemicznej, gdyż cząsteczki
mają wówczas większą energię by pokonać barierę energetyczną broniącą
przed zajściem reakcji.

Od razu na wstępie chciałbym podkreślić, że proces glikozylacji
zachodzi w naszym organizmie bardzo powoli, a specjalne mechanizmy
obronne non-stop "sprzątają" glikozylowane białka i budują nowe na ich
miejsce. Przykładem procesu glikozylacji wykorzystywanym obecnie w
medycynie jest oznaczanie glikozylowanej hemoglobiny przy
monitorowaniu cukrzycy, która odzwierciedla średnie stężenie cukru we
krwi w ostatnich 6-8 tygodniach. W czasie życia krwinki trwającego do
120 dni glikozylacji ulega średnio w warunkach prawidłowych ok. 10%
cząsteczek hemoglobiny. Ponieważ we krwi są w danym momencie krwinki o
różnym wieku, średnia zawartość hemoglobiny glikozylowanej wynosi ok.
5%.

W cukrzycy, gdy średnie stężenie cukru wzrasta np. 2-krotnie (z
ok. 100mg% na ok. 200mg%) przyłączanie go do hemoglobiny wzrasta
również w przybliżeniu dwukrotnie. Jednak ponieważ krwinki
glikozylowane żyją krócej, średnie stężenie hemoglobiny glikozylowanej
wzrasta nieco mniej niż 2x.



Etapy glikozylacji

Proces przyłączania się cząsteczki cukru do białka jest
dwuetapowy. Pierwszy etap jest odwracalny, tzn. że po osiągnięciu
stanu równowagi reakcja zachodzi z taką samą szybkością w obie strony.
Stan równowagi osiągany jest po ok. 1 miesiącu, co w praktyce oznacza,
że dla białek o szybkim obrocie w organizmie, nie jest on osiągany
nigdy. Białka uglikozylowane zdążą zostać rozłożone, a na ich miejsce
powstają nowe nieuglikozylowane. Drugi etap jest już nieodwracalny.
Podlegają im białka pozostające długo w organizmie, jak np. kolagen
(białko skóry, ścięgien, chrząstek, kości). Efektem tego etapu jest
powstanie tzw. końcowych produktów zaawansowanej glikacji -(Advanced
Glycation Endproducts, AGE). Używany w literaturze skrót AGE jest tu o
tyle interesujący, że słowo age oznacza po angielsku właśnie starzeć
się. Przez AGE rozumieć więc będziemy pewne związki chemiczne, których
skomplikowanych nazw nie będę przytaczał, które można oznaczyć w
badanych tkankach i płynach ustrojowych, i których ilość świadczy o
zaawansowaniu nieodwracalnych procesów glikozylacji.



Przykłady glikozylacji

Skutki biologiczne powyższych procesów są wielorakie i
prawdopodobnie nie wszystkie jeszcze są poznane. Co wiadomo już dziś?

Albumina - glikozylacja upośledza jej funkcje transportowe.
Zmniejsza się jej zdolność transportu bilirubiny i długołańcuchowych
kwasów tłuszczowych.

Białka błony erytrocyta - ich glikozylacja zmniejsza jej
właściwości sprężyste, zmniejsza się więc zdolność erytrocytów do
odkształcania w naczyniach włosowatych.

Katepsyna B - enzym biorący udział w przekształceniu proinsuliny w
insulinę. Pod wpływem glikozylacji ulega zahamowaniu.

Antytrombiny III - jej glikozylacja prowadzi do przewagi procesów
krzepnięcia nad procesami usuwania skrzepów.

Dysmutaza ponadtlenkowa - enzym ten jest elementem układu
przeciwutleniaczy. Jego zahamowanie pod wpływem glikozylacji prowadzi
do rozwoju tzw. stresu oksydacyjnego w komórce. Mówiąc prościej: wolne
rodniki są wolniej usuwane, zwiększa się więc ich szkodliwe działanie.

Apolipoproteina B - podstawowe białko frakcji LDL. Glikozylacja w
miejscu wiązania się z receptorem powoduje, że frakcja ta jest wolniej
usuwana z krwi. W sumie nic złego się nie dzieje, tyle, ze wzrasta
nieco LDL w osoczu, co często przyprawia badającego się niepotrzebnie
o silny stres. Znając ogólnie panującą nam społeczną fobię przed
wysokim LDL, od razu w tym miejscu dodam, że kwestia poziomu LDL we
krwi zależy również od wielu innych czynników. Ponieważ poziom tego
składnika krwi jest tak naprawdę w szerokim zakresie nieistotny,
ewolucyjnie nie wykształciły się mechanizmy, które by regulowały jego
poziom w wąskich granicach. Występuje w związku z tym duża zmienność
osobnicza poziomu LDL w osoczu. W toku ewolucji osobnicy z wysokim lub
niskim poziomem LDL nie byli po prostu eliminowani z populacji.

Kolagen - pod wpływem glikozylacji zwiększa się liczba wiązań
krzyżowych między cząsteczkami kolagenu, co sprawia, że zwiększa się
sztywność włókien kolagenowych, zmniejsza się również ich
rozpuszczalność oraz podatność na trawienie enzymatyczne, co utrudnia
jego regenerację.

Kwasy nukleinowe (DNA) - są cząsteczkami bardzo długo żyjącymi,
mogą więc ulec znacznej modyfikacji pod wpływem cukru. Może to
prowadzić do zmian w materiale genetycznym. Glikozylacja DNA może być
wyjaśnieniem, dlaczego słynna sklonowana owca Dolly tak szybko się
zestarzała. Przyczyną mogła być większa niż w normalnych warunkach
glikozylacja materiału genetycznego.




cdn...

dr n. med. Krzysztof Piotr Michalak
----
Aby otrzymywać Biuletyn, należy wejść na stronę www.drMichalak.pl i
wpisać swój email.
---
Jeśli uważasż, że komuś z Twoich znajomych przydałyby się informacje z
tego Biuletynu - prześlij mu teraz tego mejla...
---
Przypominam, że biuletyn zawiera w większości wiedzę nie uznawaną
przez medycynę akademicką.
---

__________________________________________________

Otrzymałeś/aś ten list, ponieważ zgodziłeś/aś się
na wpisanie na listę adresową autorespondera:
Biuletyn Medycyny Alternatywnej

Zobacz Politykę Prywatności tego autorespondera:
http://drmichalak.pl/data/polityka_prywatnosci.htm

Jeśli chcesz się wypisać z tej listy, otwórz:
http://freebot.pl/r/2784808/0d9f0f1547