8. Oleum Citri (olejek cytrynowy) otrzymywany jest przez wyciskanie skórek lub całych owoców cytryn – Citrus limonum. Przez destylację olejku cytrynowego pod ciśnieniem 15 mm Hg otrzymuje się olejek cytrynowy bezterpenowy, zawierający 48% cytralu. Olejek cytrynowy jest bezbarwną lub lekko żóltawą cieczą i silnym cytrynkowym zapachu i łagodnym, nieco ostrawo-gorzkim smaku. Zawiera między innymi 90% D-limonenu, B felandren, L i B-pinen, kamfen, cytral i citropten. W przemyśle farmaceutycznym stosowany jest w celu poprawienia smaku i zapachu leków, w przemyśle spożywczym do aromatyzowania produktów, np. słodyczy, w przemyśle perfumeryjno-kosmetycznym do aromatyzowania, np. wód kolońskich i odświeżaczy powietrza.
Olejek cytrynowy można dodawać do kąpieli (15 kropli na wannę wody), działających głownie odświeżająco i nadających ciału miły zapach. Kąpiel taka działa raczej pobudzająco niż uspokajająco. Korzystnie wpływa na układ oddechowy rozszerzając drogi oddechowe i upłynniając śluz zalegający na nabłonku migawkowym. Na skórę olejek działa przeciwzapalnie, wybielająco, chociaż początkowo nieco ją zaróżawia, przeciwświądowo i odkażająco. Niszczy wirusy i bakterie. Działa pojędrniająco. Wykazuje wpływ przeciwropny i przeciwtrądzikowy. Leczy opryszczkę. Przyśpiesza proces opalania skóry.
Zażywany doustnie działa rozkurczowo, uspokajająco, żółciopędnie, przeciwzapalnie, wiatropędnie, pobudzająco na wydzielanie soków trawiennych i śliny. Zwiększa wydzielanie śluzu w drogach oddechowych, ale zarazem go upłynnia i pobudza ruchy migawkowe, rozszerza drogi oddechowe ułatwiając oddychanie. Przyspiesza krążenie krwi, wzmacnia serce, poprawia ukrwienie mózgu i kończyn. Wzmaga wydzielanie moczu.
Wskazania: doustnie: choroby przeziębieniowe i układu oddechowego, zastoje krwi na obwodzie, osłabienie, blednica skóry, katar, zapalenie zatok obocznych nosa, bóle głowy na tle niedrożnych zatok, trądzik; zewnętrznie: przebarwienia skóry, stany ropne skóry, świąd skóry, ugryzienia owadów i roztoczy, opryszczka, pryszcze, niedrożność porów skórnych.
Doustnie: 2-3 krople 3-4 razy dz. na miodzie lub w mleku z miodem.
Zewnętrznie w stanie nierozcieńczonym na opryszczkę. W stanie rozcieńczonym do leczenia cellulitis, przebarwień i trądziku.
Rp. Tonik cytrynkowy
Olejek cytrynowy 5 ml
Glicerol 15 ml
Spirytus kamforowy lub salicylowy – 15 ml
Spirytus mrówczany – 25 ml
Sok z jednej cytryny
Wino gronowe białe wytrawne – 50 ml
SP. Składniki wymieszać; najpierw olejek z glicerolem i sokiem, potem ze spirytusami, na końcu dodać wino, zamieszać.
Wskazania: trądzik, przedwczesne starzenie skóry, cellulitis, sińce, przebarwienia, zaburzenia troficzne skóry, niedrożność porów. Skórę przemywać 2 razy dz.