Gram Zdrowia

Home Mistrzowie dr Henryk Różański Gower Witamina C kwas askorbinowy, kwas askorbowy, Acidum ascorbicum, Acidum ascorbinicum, Ascorbic Acid, Cevitamic Acid, Vitamin C, kwas heksarunowy (Heksarunic Acid)

Witamina C kwas askorbinowy, kwas askorbowy, Acidum ascorbicum, Acidum ascorbinicum, Ascorbic Acid, Cevitamic Acid, Vitamin C, kwas heksarunowy (Heksarunic Acid)

Drukuj

dr Henryk Różański

Akademia Medyczna im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Katedra Medycyny Społecznej
Zakład Historii Nauk Medycznych
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Roman K. Meissner
61-771 Poznań
ul. Sieroca 10

Definicja: forma enolowa gamma-laktonu kwasu 3-keto-L-gulonowego  (enolowa forma laktonu kwasu 3-okso-L-gulofuranowego) o właściwościach przeciwszkorbutowych.
Budowa chemiczna: 2,3-dihydro-L-treo-heksono-1,4-lakton. Kwas askorbinowy łatwo ulega rozkładowi w roztworach, wymaga więc stabilizacji. Trawlszy jest w środowisku kwaśnym. Po utlenieniu tworzy kwas dehydroaskorbinowy, przy czym jest to reakcja odwracalna. Hydroliza kwasu askorbinowego prowadzi do powstania kwasu 2,3-diketo-L-gulonowego, któory następnie rozpaada się do kwasu szczawiowego. Kwas askorbinowy do celów leczniczych pochodzi z syntezy (synteza z D-glukozy, D-sorbitolu lub L-sorbozy)



kwas askorbinowy

kwas askorbinowy

utlenianie kwasu askorbinowego
Reakcja odwracalnego utlenienia kwasu askorbinowego
Funkcje w organizmie: Witamina C to przenośnik wodoru i elektronów w układzie oksydo-redukcyjnym.
W organizmach istnieją oksydazy pozamitochondrialne, których podstawową funkcją jest przenoszenie protonów i elektronów z substratów organicznych na tlen z wytworzeniem wody lub nadtlenku wodoru i produktu utlenionego. Enzymy te. związane z błonami komórkowymi należą do oksydaz miedzioproteinowych lub flawoproteinowych. Oksydaza askorbinianowa nalezy do miedzioprotein. Oksydaza askorbinianowa katalizuje reakcję:

kwas askorbinowy + 1/2 O2 ---> kwas dehydroaskorbinowy + H2O

Kwas dehydroaskorbinowy tworzy układ oksydoredukcyjny z glutationem, cytochromem C, nukleotydami pirydynowymi i flawinowymi; uczestniczy w procesach metabolicznych fenyloalaniny, tyrozyny, kwasu foliowego (konwersja kwasu foliowego do kwasu folinowego), histaminy, żelaza, dopaminy, DOPA, kwasu fenolopirogronowego do kwasu homogentyzynowego, kolagenu, prostaglandyn, noradrenaliny (proces DOPA-amina ---> noradrenalina), kortykosteroidów. Jest inhibitorem hialuronidazy. Niezbędna do syntezy kwasu hialuronowego, insuliny, serotoniny i hydroksylacji proliny (powstaje wtedy hydroksyprolina) oraz lizyny (powstaje wtedy hydroksylizyna). Uczestniczy w osteogenezie (kościotworzenie) i mineralizacji tkanki kostnej.
Działanie farmakologiczne: wzmaga wchłanianie i dostępność żelaza, aktywuje syntezę oksytocyny i wazopresyny, nasila syntezę immunoglobulin działając immunostymulująco, aktywuje limfocyty T, wzmaga hemocytopoezę (tworzenie krwinek), wzmaga synteżę hemoglobiny, indukuje procesy odtruwania organizmu, przyśpiesza gojenie ran, wzmacnia naczynia krwionośne. W dawce 500 mg działa moczopędnie. Prawidłowe stężenie witaminy C we krwi wynosi 23-85 umol/l (0,4-1,5 mg%). Najsilniej działa w obecności żelaza, miedzi, cynku, flawonoidów (witaminy P) i wapnia. Zapobiega odkładaniu się cholesterolu w ściankach naczyń krwionośnych (działanie przeciwmiażdżycowe), zapobiega powstawaniu nowotworów
Zapotrzebowanie: 75 mg/24 h, w czasie ciąży i laktacji: 100 mg/24 h
Wskazania: choroby skóry, włosów i paznokci, niedokrwistość, schorzenia ginekologiczne i oczne, osłabiebie, zalamanie układu odpornościowego, objawy i schorzenia wieku podeszłego, cukrzyca, otyłość, choroby układu krążenia, nowotwory, leczenie salicylanami, choroby zakaźne, skazy krwotoczne, zaburzenia hormonalne, rekonwalescencja, plamy na skórze, próchnica zebów.
Objawy hipowitaminozy lub awitaminozy. Wczesnymi objawami hipowitaminozy C są zmiany na skórze oraz zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego o cechach neurastenii. Skóra staje się blada, sucha, łuszcząca się drobno, szorstka. Dziąsła najpierw są blade, potem ulegają przekrwieniu i nabierają niebieskawego zabarwienia.. Wokół szyjek zębów występują ciemnoczerwone otoczki. Przy myciu zębów,  jedzeniu, piciu gorących płynów pojawia się krwawienie z dziąseł. Niedostateczna ilość witaminy C wywołuje wiele oznak starości: zmarszczki, nagłe pogłębienie zmarszczek z plamami,wylewy podskórne i pod paznokciami, pochylenie sylwetki ciała, wzmożone tendencje do alergii i infekcji.
Bardziej zaawansowana hipowitaminoza i awitaminoza (Scorbutus - szkorbut, gnilec): na dziąsłach pojawiają się gąbczaste narośla, zasłaniające w postaci wałeczków stopniowo całą powierzchnię zębów. Ziarnina krwawi. Przy próchnicy zębów ziarnina pokrywa się brudnoszarym nalotem. Po oddzieleniu się nalotu pozostają owrzodzenia szkorbutowe i zapalenie jamy ustnej. Z jamy ustnej wydobywa się przykry, cuchnący (zgniłopodobny) odór. Zęby chwieją się i wypadają. Zwiększa się ślinotok (ślina często wypływa z ust). Mówienie, jedzenie, utrzymanie zamkniętej jamy ustnej sprawia ból. Pojawiają się krwawe wybroczyny domieszkowe - petechiae (wysypka wybroczynowa.  Petechiae pojawia się na udach, stopach, w okolicach stawów, na pośladkach. Po pewnym czasie wysypka przeekształca się w krwawe wybroczyny. Towarzyszą temu obrzęki kończyn, wybitna bolesność i sinoszkarłatne lub żółtawozielone zabbarwienie skóry. Jednocześnie występują: starczy chód, krwawe wylewy do spojówek, krwawienia z nosa, u kobiet krwawienia maciczne, surowiczo-krwawe wysięki i wylewy krwi do stawów i jam surowiczych, np. opłucnej, otrzewnej, osierdzia. Występuje spadek ciśnienia krwi do 80/60 mm Hg; serce rozszerza granice, wysłuchuje się głuche  tony, szmery skurczowe nad koniuszkiem, pojawia się duszność. We krwi rozwija się wtórna niedokrwistość niedobarwliwa. Awitaminoza C objawia się również zaparciami, potem biegunkami, niekiedy krwawymi i niedokwaśnością. Zauważyć można łamliwość kości, zanik mięśni (atrophia) i zesztywnienie stawów (ankylosis). W razie intensywnego rozwoju zmian ropnych może dojść do uogólnionej sepsy i szybkiego zgonu.
Rokowanie jest dobre w przypadkach gnilca (scorbutus) w porę rozpoznanego i odpowiednio leczonego. Szkorbut nie leczony prowadzi do śmierci.  
Leczenie szkorbutu: podawanie witaminy C w dawce 200-500 mg, ponadto całego zestawu witamin i soli mineralnych. Pożywienie powinno być lekkostrawne i wysokokaloryczne.
W razie szkorbutu zaleca się pozajelitowe podawanie witaminy C.
Dawniej, gdy brakowało czystej chemicznie, krystalicznej witaminy C podawano chorym na gnilec preparaty roślinne bogate w tę witaminę: berberys, dzika róża, rokitnik (owoce), a także odwar z igliwia drzew iglastych: jodły, cedru, świerku, a nawet sosny:0,2-0,4 kg świeżego igliwia miażdżono i zalewano 1 litrem wody wrzącej, gotowano 20 minut, fitrowano przez płótno. Do uzyskanego odwaru dodawano kwasek cytrynowy lub winowy (1 łyżeczka na litr) oraz miód lub cukier. Zalecano dodatkowo również sok z żurawiny, odwary z głogu, sok z kiszonej kapusty, sok z kiszonych ogórków, zakwas buraczany i kwas chlebowy. Preparat z igliwia podawano 2-3 razy dziennie po 250 ml. Dozylnie podawano chlorek wapnia.Jamę ustną płukano odwarem z berberysu. W razie przykurczów (contractura) stosowano mechanoterapię i okłady z borowiny.
Przyczyny niedoboru witaminy: choroby gorączkowe, zatrucia, ciąża, laktacja, nadczynność gruczołu tarczycowego, nowotwory, wstrząs, choroby wątroby, gruźlica, niestrawność, dyspepsja, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, cukrzyca, biegunka, choroby zakaźne, długotrwałe podawanie witaminy A i D, niedokrwistość, leki moczopędne.
Przeciwwskazania: dużych dawek witaminy C (ponad 500 mg) nie należy podawać osobom z tendencją do kamicy moczowej i żółciowej.
Dawkowanie: prof. Linus Pauling zaleca dawki 3-5 g witaminy C/24 h. Należy jednak pamiętać, że takie dawki powodują dość często biegunkę, wymioty, rozwój kamicy moczowej, złe samopoczucie, bóle brzucha.
Ogólnie przyjęte dawki: 100-500 mg/24 h, maksymalnie 1-2 g na dobę; dzieci 100-200 mg/24 h.
Ważniejsze preparaty handlowe witaminy:
1.
Vitaminum C (Polfa Kutno, Argon, Polfa Grodzisk, Pliva, Herbapol Wrocław, GlaxoSmithKline, Aflofarm) - tabl. powl. draż. 100 i 200 mg, amp. 500 mg/2 ml.
2. Witamina C - tabl. musujące 1 g (1000 mg).
3. Top C (G.R. Lane) - naturalna witamina C z owoców wiśni i dzikiej róży+ olejek pomarańczowy - 200 mg - tabletki.
4. Acerola C 100 (Puritan's Pride) - witamina C+ flawonoidy naturalne - tabletki.
5. Witamina C, Burgerstein Vitamin C (Synteza, Hasco-Lek, Antistress Szwajcaria) - kapsułki 100, 200, 500 mg.
6. Vitamine C Faure (Ciba Vision) - krople do oczu 2% (10 ml).
7. Ascorvit (Jenapharm) - amp.  500 mg/5 ml, draż. 200 i 500 mg.
8. Cebion (Merck) - tabl. do ssania 100 mg.
9. Juvit (Hasco-Lek) - krople (1 ml zawiera 100 mg witaminy C i 0,5 mg EDTA disodium).
10. Ascorell (Sanorell) - amp. 500 mg/5 ml.
Występowanie: 100 ml świeżego soku z cytryny zawiera do 70 mg witaminy C, skórka z cytryny - 200-205 mg/100 g, igliwie sosny, świerku, modrzewia, cedru, jodły zawiera około 200-270 mg witaminy C/100 g, napar z ziela pierwiosnka - 800 mg, chrzan-korzeń - 200-300 mg, owoc dzikiej róży - 475-2000 mg/100 g, niedojrzałe owoce orzecha włoskiego - 2500 mg/100 g, szpinak - 50 mg, pokrzywa-ziele - 170-200 mg, czeremcha-owoc - 100-150 mg, porzeczka czarna-owoc - 157 mg/100 g, pietruszka, koperek - 150 mg, berberys-owoc 120-140 mg/100 g, babka zwyczajna - 20,7-42,2 mg, chmiel-liść - 95-190 mg, dziki bez czarny-owoc - 200-280 mg, glistnik jaskółcze ziele - 170 mg, jarzębina - owoc - 100-200 mg, poziomki-owoc - 100 mg, herbata chińska - 156-233 mg/100 g, papryka - owoc - 200 mg/100 g, truskawki - 60 mg, , kalina - 70 mg, głóg - 250-450 mg, szypiorek - 60 mg, kalafior - 60 mg, pomidory - 40-50 mg, ziemniaki - 10 mg, sałata - 30 mg, rzodkiew - 20 mg, agrest - 50 mg, czerwona porzeczka - 30 mg/100 g, żurawina - 12 mg%.

kliknij
Witaminy

Dokument chroniony prawami autorskimi
Jakiekolwiek kompilowanie informacji z witryny bez podania źródła będzie surowo ścigane

Poznań 2004
Witamina C kwas askorbinowy, kwas askorbowy, Acidum ascorbicum, Acidum ascorbinicum, Ascorbic Acid, Cevitamic Acid, Vitamin C, kwas heksarunowy (Heksarunic Acid)
 

Dodaj komentarz


Kod antyspamowy
Odśwież


Ostatnio na forum

Brak postów do publikacji.

Komentarze

  • Suplementy cynku, przedawkowanie, prostata 3/4

    Hej, bardzo wolno ładuje się strona na mobilce

    Czytaj więcej...

     
  • Leczenie wodą utlenioną - Terapia nadtlenkiem wodoru

    Tylko woda destylowana bo mineraln zanieczyszczona !!!! tylko pehydrol rozcieńczony 1:10 bo woda z ...

    Czytaj więcej...

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 248 gości