Opis
Bylinka dorastająca do 30-40 cm wys.; cebula podłużna; liście odziomkowe płaskie, jajowatolancetowate (podobne do liści konwalii); kwiaty śnieżnobiałe, zebrane w luźny wielokwiatowy nibybaldach; owoc - torebka 3-krotna; roślina przy roztarciu pachnie czosnkiem; kwitnie od maja do początku czerwca. Roślina pospolita na niżu i w górach po regiel dolny. Lubi gleby żyzne, wilgotne i luźne. Rośnie w cienistych lasach, w zagajnikach, w zaroślach, koło rzek i strumieni, w buczynach; często towarzyszą jej kokoryczka, czworolist, kopytnik, bez czarny, miodunka i czeremcha.
Surowiec
Surowcem jest całe ziele lub sam liść czosnku niedźwiedziego - Herba Allii ursini et Folium Allii ursini. Ziele i liście zbiera się tylko w maju, to jest w okresie kwitnienia. Ziele i liście zebrane pod koniec kwitnienia podczas suszenia zawsze żółknie i brązowieje czyli nie nadaje się do użytku. Suszenie surowca musi odbywać się w ciepłym, przewiewnym i suchym miejscu, w którym panuje półmrok.
Skład chemiczny
W całej roślinie znajdują się siarczki i wielosiarczki allilowe, wielosiarczki dwuwinylowe, merkaptan, duże ilości soli mineralnych, witamin, zwłaszcza C, szereg biokatalizatorów, podobnie jak w czosnku uprawnym.
Działanie i zastosowanie
Wyciągi z ziela działają wykrztuśnie, moczopędnie, żółciopędnie, napotnie, odkażająco, przeciwmiażdżycowo, odtruwająco; obniżają ciśnienie krwi, regulują przemianę materii, ogólnie wzmacniają .
Wskazania: rekonwalescencja, osłabienie, nieżyty układu oddechowego, kaszel, stany zapalne przewodu pokarmowego, niedostateczne wydzielanie żółci, choroby zakaźne i skórne, zaburzenia przemiany materii, nadciśnienie miażdżyca, przeziębienie, skąpomocz, stany zapalne układu moczowego, zaburzenia trawienia.
Napar: 2 łyżki suszu zalać 400 ml wrzącej wody lub gorącego mleka; odstawić na 20 minut; przecedzić; napar mleczny osłodzić miodem. Pić 3-4 razy dz. po 200 ml; dzieci - 100-150 ml.
Nalewka czosnkowa - Tinctura Allii ursini; pół szkl. ziela zalać 400 ml wódki; macerować 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 1-2 łyżeczki. Dzieciom podawać w mleku osłodzonym miodem. Chorobowe zmiany skórne (opryszczki, choroby bakteryjne, ropne) przemywać nalewką kilka razy dz.
Rp. Mikstura AVCM
Nalewka czosnkowa - 10 ml
Nalewka jemiołowa - 10 ml
Nalewka głogowa - 10 ml
Nalewka z cykorii - 10 ml
Miód naturalny - 1 łyżka
Składniki wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżce; dzieciom podawać 1-2 łyżeczki preparatu w mleku osłodzonym miodem.
Wskazania: kaszel, nadciśnienie, osłabienie, choroby zakaźne, przeziębienie, osłabienie pracy serca, miażdżyca.