Opis.
Obie rośliny są do siebie podobne. Różnica polega tyłka na tym, że połonicznik kosmaty w przeciwieństwie do połonicznlka nagiego (gładkiego), ma łodygę i liście gęsto, odstająco owłosione. Są to rośliny wieloletnie (w mroźne zimy wymarzają) dorastające do 15-20 cm dł,; łodyga leżąca, rozgałęziona, pokryta drobnymi, krótkoogonkowymi, jasnozielonymi, podłużnie eliptycznymi listkami; kwiaty drobne, żółtozielone, umieszczone w kątach liści; owocem jest torebka. Kwitną od czerwca do października. Połoniczniki rosną na łąkach, na polanach, na przydrożach, na pastwiskach; lubią gleby piaszczyste, gliniaste, wapienne.
Surowiec. Surowcem jest ziele połonicznlków - Herba Herniarae (FP), które zbiera się od czerwca do września i suszy w temp. do 40o C. Herba Herniarae możne kupić w aptekach i w sklepach zielarskich.
Skład chemiczny. Połoniczniki posiadają flawonoidy (flawonole) - 1-2%: rutozyd, hiperozyd, kwercetyna, galaktozyd, arabinozyd i triglukozyd kwercetyny i izoramnetyny (narcyzyna), kumaryny (herniaryna, skopoletyna - 0,2%, umbeliferon), fenolokwasy (kw. kawowy), olejek eteryczny - 0,2%, alkaloidy, saponiny trójterpenowe - 5% (glabrolidy A,B,C, pochodne kwasu gipsogenowego i hydroksymedykagenowego), kw. galakturonowy i in.
Działanie.
Połoniczniki działają głównie moczopędnie (zwiększają wydalanie jonów chloru i sodu oraz mocznika - wpływ przeciwobrzękowy), przeciwwysiękowo (uszczelniają i wzmacniają błony komórkowe oraz śródbłonki naczyń krwionośnych), rozkurczowo, napotnie, odkażająco na drogi moczowe, rozkruszająco na złogi w drogach moczowych (ułatwiają ich wydalenie w postaci piasku), żółciopędnie, przeciwalergicznie; pobudzają wydzielanie śliny, soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego; odtruwają organizm.
Wskazania:
skąpomocz, obrzęki, wysięki okołostawowe, reumatyzm, dna, mocznica, kamica moczowa, stany zapalne i zakażeniowe nerek i dróg moczowych, hiperchloremia, hipernatremia, bolesne oddawanie moczu, nieprzyjemne parcie na mocz, zapalenie przydatków, gorączka, choroby skórne, zakaźne i przeziębieniowe, zaburzenia metabolizmu, nadciśnienie, zatrucia, pękanie i przepuszczalność naczyń krwionośnych, wybroczyny na siatkówce, choroby uczuleniowe, choroby wątroby, pęcherzyka i trzustki, stany zapalne przewodu pokarmowego, zaburzenia trawienia. Bardzo korzystnie działa w chorobach skórnych, np. trądzikach.
Napar: 2 łyżki ziela zalać 1 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 4 razy dz. po 100 ml; dzieci ważące 10-15 kg -14-20 ml, 20-25 kg - 28-35 ml, 30-35 kg - 43-50 ml, 40-45 kg T 57-64 ml 4 razy dz.
Nalewka: pół szkl. suchego ziela zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 4 razy dz. po 10 ml. Podobnie przyrządza się nalewkę na winie. Przeznaczona jest także do przemywania skóry trądzikowej i łojotokowej (1 łyżka nalewki na 100 ml wody przegotowanej).
W chorobach układu moczowego stosować wyciągi wodne z połonicznika.
