Gram Zdrowia

Centrum Medyczne dr Michalaka
----- Biuletyn Medycyny Podziemnej -----
----------------------------------------------------------------------

Len - Polskie Złoto 3/4 Proporcja omegi-3 do omegi-6.

Zważywszy, że kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 mają odmienne
właściwości biologiczne, ważna jest właściwa proporcja tych kwasów w
diecie. Różne informacje są dostępne na ten temat. Zalecana właściwa
proporcja o6:o3 oscyluje pomiędzy 1:1 a 4:1 (4-krotna przewaga
omegi-6). Zauważmy jednak, że spożywanie większości olejów powoduje
dostarczanie bardzo dużych dawek omegi-6 a bardzo małych - omegi-3.
Proporcja ta oscyluje pomiędzy 10:1 i 50:1. Jedynie olej lniany ma
odwróconą proporcję tych kwasów tłuszczowych, wynoszącą w przybliżeniu
1:3, na korzyść omegi-3. Jeśli dołożymy olej lniany do diety
niskotłuszczowej, uzyskamy znaczące podniesienie proporcji omegi-3 w
diecie. Jeśli jednak dokładamy ten olej do diety bogatotłuszczowej,
proporcja będzie poprawiona w mniejszym stopniu.

Spójrzmy na przykład. Osoba na diecie wysokotłuszczowej
(np.optymalnej) zjada 160g tłuszczu stałego dziennie(masło, smalec,
słonina, śmietana). Załóżmy, że ok. 25% czyli ok. 40g to omega-6,
natomiast jedynie 1-5g to omega-3. Spożycie 2 łyżek (30g) oleju
lnianego dostarcza ok. 15g omegi-3 i 5g omegi-6. Proporcja o6:o3
wynosi więc ok. 45 : 15-20 czyli 2.5-3 : 1. Dwie łyżki oleju lnianego
jest to więc ilość wystarczająca, by podnieść proporcję w pobliże
proporcji zalecanej.

Będzie to jednak zbyt mało, by uzyskać proporcję np. 1:1 zalecaną
przez zwolenników kwasów omega-3 w niektórych chorobach (np.
reumatycznych). W tym celu należałoby albo znacząco obniżyć spożycie
innych tłuszczów albo znacząco podnieść spożycie oleju lnianego.
Załóżmy, że spożycie innych tłuszczów będzie wynosić 80g i dodamy do
tego 4 łyżki oleju lnianego (60g). Proporcja o6:o3 wyniesie wtedy
30:30 = 1:1 (omega-6: 20g z innych tłuszczów + 10g z oleju lnianego;
omega-3: 30g z oleju lnianego). Powyższe obliczenia mają charakter
bardzo szacunkowy, gdyż mocno zależą od tego, jakie będą owe inne
tłuszcze. Tym niemniej dają przybliżony obraz sytuacji. Zauważmy też,
że w celu odwrócenia proporcji o6:o3 konieczne jest prawie całkowite
ograniczenie spożywanych tłuszczów do oleju lnianego, tak jak to
zaleca dr Budwig, główna badaczka tego problemu, nominowana za swoje
badania kilkakrotnie do Nagrody Nobla.


Olej olejowi nierówny

Chciałbym obecnie omówić kwestię różnic pomiędzy różnymi olejami
lnianymi dostępnymi na rynku. Muszę stwierdzić, że zamieszanie jest
olbrzymie a dostęp do informacji bardzo ograniczony. Niestety, na
praktycznie żadnym z dostępnych olejów na rynku nie jest napisane,
jaka jest zawartość lub proporcja o6:o3. Podana jest jedynie łączna
zawartość wszystkich kwasów wielonnienasyconych (o6+o3) razem, bez
rozgraniczenia, których kwasów jest ile. Jest to oczywiście głębokie
nieporozumienie, jak również przyczynek do nadużyć reklamowych.

Zmienność zawartości omegi-3 w oleju lnianym jest bardzo duża i
sięga ona od 2% do 52%.

Nie jestem specjalistą od procesów technologicznych procesu
tłoczenia oraz podgatunków lnu różniących się proporcją tych kwasów,
więc trudno mi wytłumaczyć skąd się bierze tak olbrzymia różnica
zawartości omegi-3 w tych produktach. Jest ona jednak faktem.

Wszystkie znane mi rodzaje olejów lnianych dostępnych w sprzedaży
sklepowej cechują się niską zawartością omegi-3, wynoszącą 2% lub
nieznacznie więcej. Reszta to głównie omega-6. Zawierają one więc
praktycznie taką samą proporcję o6:o3 jak inne oleje. Właściwy olej
lniany zawierający 50% omegi-3 nie jest dostępny w handlu ze względu
na konieczność spożycia w ciągu 2 miesięcy od wytłoczenia. Można go
kupić od małych prywatnych wytwórców (bez pewności, czy rzeczywiście
zawiera on dużo omegi-3). Trzeba też wspomnieć, że kwasy tłuszczowe
omega-3 można też kupić w kapsułkach w aptece. Jeśli jednak spojrzymy,
jaka jest zawartość tych kwasów w jednej kapsułce, szybko zrozumiemy,
że jest to ilość bardzo mała - najczęściej rzędu 0.2-0.5g. Jedna łyżka
oleju lnianego zawierająca ok. 7g omegi-3 odpowiada więc ok. 10-30
kapsułkom kupionym w aptece. Trzeba jednak dodać, że kapsułka zawiera
od razu właściwe kawsy omega-3: EPA i DHA, które w przypadku oleju
lanianego, muszą się dopiero zsyntetyzować z kwasu alfa-linolenowego -
głównego składnika tego oleju.



cdn...

dr n. med. Krzysztof Piotr Michalak
----
Aby otrzymywać Biuletyn, należy wejść na stronę www.drMichalak.pl i
wpisać swój email.
---
Jeśli uważasż, że komuś z Twoich znajomych przydałyby się informacje z
tego Biuletynu - prześlij mu teraz tego mejla...
---
Przypominam, że biuletyn zawiera w większości wiedzę nie uznawaną
przez medycynę akademicką.
---

Centrum Medyczne dr Michalaka
----- Biuletyn Medycyny Podziemnej -----
----------------------------------------------------------------------

Len - Polskie Złoto 2/4 - Grupy kwasów tłuszczowych


Scharakteryzujmy krótko poszczególne grupy kwasów tłuszczowych:

1. Kwasy tłuszczowe nasycone. Te kwasy tłuszczowe są syntetyzowane
z cukru w tkance tłuszczowej i wątrobie. Stąd najwięcej ich jest w
słoninie i smalcu. Najważniejsze z nich to kwas stearynowy (C18:0) i
palmitynowy (C16:0).

2. Kwasy tłuszczowe omega-9. Są to w zdecydowanej większości
jednonienasycone kwasy tłuszczowe, tzn. z jednym wiązaniem podwójnym w
środku cząsteczki. Budową, właściwościami fizycznymi i biologicznymi
są najbardziej zbliżone do kwasów nasyconych. Największą zawartością
tych kwasów cechuje się oliwa z oliwek. Stąd też jest to jedyny olej,
który w lodówce jest w stanie się zestalić. Najtrudniej spośród olejów
roślinnych ulegają one utlenianiu. Z tego też powodu oliwa z oliwek
jest najlepszym olejem spośród olejów roślinnych używanym do smażenia.
Najważniejszy kwas tłuszczowy z tej grupy to kwas oleinowy(C18:1).
Wymienić należy jeszcze kwas erukowy (C22:1) występujący w niektórych
olejach i nerwowony (C24:1) występujący w pewnej ilości w mózgu.

3. Kwasy tłuszczowe omega-6 i omega-3. W zależności od długości,
mają one kilka wiązań podwójnych, z których ostatnie znajduje się
odpowiednio 6 węgli lub 3 węgle od końca łańcucha węglowego. Są one
głównymi składnikami większości olejów (najważniejszy wyjątek - oliwa
z oliwek). Przy czym zawartość omegi-6 z reguły znacznie przewyższa
zawartość omegi-3. Omegi-6 jest średnio ok. 50-70%, a omegi-3 średnio
ok. 1-8%. Reszta przypada na kwasy omega-9 i kwasy nasycone.

Z kwasów omega-3 i omega-6 wytwarzane są w organizmie różnorodne
prostaglandyny, tromboksany i leukotrieny. Są to związki występujące w
komórkach w bardzo niedużych ilościach, jednak o bardzo ważnej funkcji
dla organizmu. Mają bowiem charakter przekaźników informacji. W
największym uproszczeniu można powiedzieć, że z kwasów tłuszczowych
omega-3 wytwarzają się prostaglandyny mające charakter przeciwzapalny
i hamujący krzepliwość krwi (przeciwzawałowe), natomiast z kwasów
omega-6 - prostaglandyny o charakterze prozapalnym i wzmagającym
krzepliwość krwi.

Wszystkie rodzaje kwasów tłuszczowych są również ważnym
składnikiem wszystkich błon lipidowych w organizmie, których jest ok.
10-15kg. Proporcja kwasów tłuszczowych w diecie odbija się w
perspektywie kilku miesięcy na ich proporcji w błonach lipidowych. A
proporcja w błonach wpływa na właściwości fizyczne tych błon (np.
przepuszczalność). Szczególnie dużo kwasów tłuszczowych omega-3
występuje w błonach lipidowych w mózgu. Lipidy błon komórkowych są
podatne na utlenianie, przy czym wrażliwość na utlenianie wzrasta wraz
z ilością wiązań podwójnych. Im jest więc więcej kwasów
wielonienasyconych w diecie, tym więcej też potrzebujemy witaminy E -
głównego antyutleniacza dla błon lipidowych. Szczególnie podatne na
utlenianie są kwasy omega-3, gdyż zawierają najwięcej wiązań
podwójnych. Odbija się to na wyjątkowo krótkiej trwałości oleju
lnianego szczególnie bogatego w omegę-3, wynoszącej tylko 2 miesiące.


Wymieńmy najważniejsze kwasy tłuszczowe z tych grup dwóch grup:

szereg omega-6:

kwas linolowy (C18:2) → kwas gamma-linolenowy (C18:3) →
kwas arachidonowy (C20:4).

szereg omega-3:

kwas alfa-linolenowy (C18:3) → kwas eikozapentaenowy (EPA,
C20:4) → dokozapentaenowy (C22:5) → dokozaheksaenowy (DHA,
C22:6).

Jak widać, kwasy te umieszczone są w szeregu. Jest to związane z
tym, że kolejne kwasy tłuszczowe w tym szeregu mogą być wytworzone w
organizmie z kwasów wcześniejszych. Te pierwsze są jednak niezbędne i
muszą być dostarczone z dietą.

Trzeba zwrócić jeszcze uwagę, gdyż może to być źródłem pomyłek a
także nadużyć w informacji reklamowej o różnych olejach, na różnicę
między kwasem alfa-linolenowym i gamma-linolenowym. Jeden należy do
rodziny omega-3 a drugi do omega-6. Mają więc całkowicie odmienne
oddziaływanie na organizm. Właściwy kwas omega-3 to kwas
alfa-linolenowy. Niektóre oleje lniane opisane są informacją
„niskolinolenowy”. Oznacza to niską zawartość kwasu
alfa-linolenowego, czyli tego z rodziny omega-3. Najważniejsze dla
organizmu kwasy omega-3 to EPA i DHA. Szczególnie obficie występują w
układzie nerwowym i mózgu. Mózg człowieka jest największy spośród
wszystkich kręgowców w stosunku do masy ciała. Oznacza to więc również
większe zapotrzebowanie na kwasy omega-3.


cdn...

dr n. med. Krzysztof Piotr Michalak
----
Aby otrzymywać Biuletyn, należy wejść na stronę www.drMichalak.pl i
wpisać swój email.
---
Jeśli uważasż, że komuś z Twoich znajomych przydałyby się informacje z
tego Biuletynu - prześlij mu teraz tego mejla...
---
Przypominam, że biuletyn zawiera w większości wiedzę nie uznawaną
przez medycynę akademicką.
---

Centrum Medyczne dr Michalaka
----- Biuletyn Medycyny Podziemnej -----
----------------------------------------------------------------------

Len - Polskie Złoto 1/4 Omega-3

Wszyscy znamy pradawną polską legendę o władcy, który tak bardzo
chciał mieć dużo złota, iż uwierzył kupcowi, który powiedział mu, że
ma nasionka rośliny, z której to złoto mu wyrośnie. Złoto, co prawda
nie wyrosło, ale wartość tej rośliny była znacznie wyższa niż złota.
Dziś, po tysiącu lat, poznajemy zakończenie tej legendy. Wiedza z
biochemii pozwala odpowiedzieć na pytanie - dlaczego ta roślina jest
tak wiele warta?

Chodzi oczywiście o len.

Wartość włókna lnianego znana jest od dawien dawna. Wartość
siemienia lnianego jako środka poprawiającego trawienie również. Mało
kto jednak wie, na czym polega wyjątkowa wartość oleju wytworzonego z
lnu?

A polega ona na wyjątkowo wysokiej, nieporównywalnej z innymi
olejami, zawartości kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Olej lniany
ma ich ponad 50%. Inne produkty, jeśli zbliżają się do 10%, to mają go
już bardzo dużo. Nie da się go więc zastąpić NICZYM.

Rodziny kwasów tłuszczowych:

Kwasy tłuszczowe występujące we wszystkich tłuszczach można
podzielić na 2 główne grupy: nasycone i nienasycone. Kwasy nienasycone
natomiast dzielą się na 3 główne podgrupy: omega-3, omega-6 i omega-9.
Organizm nie potrafi zamieniać kwasów tłuszczowych z jednej grupy w
inną. Może jedynie zamieniać je w inne kwasy z tej samej grupy. Wynika
stąd potrzeba dostarczania wszystkich czterech grup kwasów
tłuszczowych we właściwej proporcji, ze szczególnym uwzględnieniem
proporcji omegi-3 do omegi-6.

Zanim scharakteryzujemy poszczególne grupy, przypomnijmy parę
szczegółów dotyczących ich budowy chemicznej. Formalnie w chemii
obowiązuje standard liczenia atomów węgla począwszy od końca
cząsteczki zawierającego grupę karboksylową, jednak właściwości
biologiczne i biochemiczne kwasów wielonienasyconych nakazują liczyć
węgle od końca przeciwnego. Stąd wynika oznaczenie omega – jest
to ostatnia litera alfabetu greckiego i oznacza ostatni atom węgla w
cząsteczce. Wiązania podwójne powtarzają się w ten sposób, że co
trzecie kolejne wiązanie jest podwójne. Ostatnie wiązanie podwójne
może być 3 węgle przed końcem cząsteczki (omega-3), 6 węgli przed
końcem (omega-6) lub 9 węgli przed końcem (czyli w połowie cząsteczki
- omega-9). W stosowanej poniżej notacji zapis C18:3 oznacza, że kwas
tłuszczowy składa się z 18 atomów węgla i ma 3 wiązania podwójne.
Jeśli będzie to kwas z rodziny omega-3, to będą się one mieścić przy
węglach 3, 6 i 9 od końca cząsteczki, a jeśli to będzie kwas z rodziny
omega-6, to będą one przy węglach 6, 9 i 12 od końca cząsteczki.



cdn...

dr n. med. Krzysztof Piotr Michalak
----
Aby otrzymywać Biuletyn, należy wejść na stronę www.drMichalak.pl i
wpisać swój email.
---
Jeśli uważasż, że komuś z Twoich znajomych przydałyby się informacje z
tego Biuletynu - prześlij mu teraz tego mejla...
---
Przypominam, że biuletyn zawiera w większości wiedzę nie uznawaną
przez medycynę akademicką.
---