Gram Zdrowia

Opis.

Roślina wieloletnia dorastająca do 100 cm wys.; korzeń gruby, ciemny i rozgałęziony; łodyga także gruba, sztywna, mocna, rozgałęziona, mięsista i szorstko owłosiona; liście szerokolancetowate, zaostrzone, rynienkowe, szorstko owłosione; kwiaty zwisłe, korona rurkowato-dzwonkowata; rurka zamknięta 5-podługowatymi, zaostrzonymi osklepkami otulonymi stożkowato; kwiaty różowe, purpurowe, fioletowe, żółte, rzadko - białe. Kwitnie od czerwca do lipca. Owocem jest rozłupnia. Roślina pospolita; rośnie nad brzegami wód, na mokrych łąkach i polanach, w lasach, na pastwiskach, na ugorach; lubi gleby wilgotne żyzne, choć nie zawsze na takich występuje.

Opis.

Porost islandzki, czyli płucnica Islandzka należy do plechowców, czyli do roślin niższych, których ciało nie jest zróżnicowane na wyspecjalizowane organy, typowe dla roślin wyższych. Ta piękna roślina zielarska należy do gromady Lichenophyta (Lichenes) i rośnie stosunkowo często w suchych borach iglastych w górach i na niżu. Porasta ziemię, pnie drzew, skały i głazy. Bardzo pospolicie występuje w krajach północy. W Polsce jest pod częściową ochroną. Porosty są to złożone symbiotyczne organizmy. Plecha porostów składa się z dwóch organizmów: grzyba i glonu, które ze sobą współżyją pod względem fizjologicznym (grzyb dostarcza glonom wody z solami mineralnymi i stanowi zewnętrzną ochronną otoczkę, a glon przeprowadza proces fotosyntezy w wyniku, której powstają głównie cukry i tłuszczowce). Często do plechy porostów dołączają się bakterie azotowe wiążące wolny azot z powietrza, dzięki czemu roślina wytwarza substancje azotowe białkowe i niebiałkowe. Porosty rozmnażają się wegetatywnie przy pomocy soredium (soredia = urwistki) i isydium (izydia). Oba odłamki plechy zawierają obydwa organizmy.

Interesująca nas płucnica islandzka ma plechę brunatną lub brunatnozieloną (zależenie od wilgo-tności panującej w środowisku życia rośliny), silnie rozgałęzioną, dichotomicznie powycinaną, spłaszczoną, liśclokształtną, brzegiem nierównomiernie ząbkowaną i o brzegach podwiniętych do wewnątrz, środkowa część plechy przytwierdza się do podłoża dolną powierzchnią, specjalnymi nitkami grzyba - chwytnikami (ryzoidy). Ciało płucnicy jest poplamione na czerwonawo i biało. Jako ciekawostkę podaję, że porosty mają zdolność wytwarzania zarodników w apothekiach czyli w miseczkach (produkuje je część grzybowa).

Opis.

Bylina dorastająca do 150 cm wys.; łodyga wniesiona; liście nieparzysto—pierzaste; złożone z 9-7 listków; listki skórzaste, lśniące, ciemnozielone, ostro zakończone, jajowate: kwiaty zebrane w długie grona, liliowe z białymi żagielkami; pręcików 10; słupek 1; owoc - strąk. Roślina uprawiana dla celów farmaceutycznych (leczniczych). Dziko rośnie w Azji Mniejszej i w rejonie Morza Śródziemnego.

Surowiec.

Surowcem jest korzeń - Radix Glycyrrhizae (FP II, III, IV i V) zwany także Radix Liquiritiae; można go kupić w aptekach i w sklepach zielarskich (opak. 50 g). Ekspresówki są mało wartościowe.

Opis.

Roślina jednoroczna dorastająca do 60 cm wys.; korzeń cienki, wiązkowy; łodyga prosta, w górze rozgałęziona; ulistnienie skrętoległe; liście lancetowatopodłużne, zaostrzone, całobrzegie, z trzema wiązkami przewodzącymi; kwiaty jasnoniebieskie lub białe; działek kielicha i płatków korony 5; pręcików 10; słupek 1 pięciokomorowy, niebiesko zabarwiony; owoc - torebka; nasiona płaskie, lśniące, brunatne lub brązowe, eliptyczne. Kwitnie od czerwca do lipca. Roślina uprawiana.

Surowiec.

Surowcem farmakopealnym jest nasienie - Semen lini, FP I, II, III, IV i V. W sklepach zielarskich i w aptekach sprzedawane jest po 150, 200, 250, 300 g. Dostępny jest także olej lniany (Oleum Lini; firma Olej Elbląg) – fl. 400, 800 g. Olej lniany sprzedają także rolnicy na targowiskach miejskich.